Beste lezers,
wat vreemd, ik heb u nooit meer verteld toen mijn oma is overleden. Ik kan wel zien dat ik toen ben opgehouden met loggen. Misschien was dat al een signaal voor u. Ik schreef de 25e augustus 2004 nog en in de nacht van 27 op 28 augustus is ze overleden.
Ik was alleen thuis (wiedes als je alleen woont) en om half vier 's nachts ging mijn gsm. Het was mijn oom, de jongste van de drie zoons, die mijn ouders niet te pakken kon krijgen en pas nu op het idee kwam om mijn gsm te bellen. Ze was om half twaalf overleden en hij was de contactpersoon van het ziekenhuis geweest.
Mijn moeder had die nacht nachtdienst. Ik heb haar gebeld, heel rustig, heel zorgzaam, eerst zeker gemaakt dat ik wist dat er een collega bij haar in de buurt was. Daarna de buurvrouw van mijn vader gebeld, zij heeft hem uit bed gehaald door lang aan de voordeur te bellen en hem het slechte nieuws gebracht. Daarna kwam alles op gang. Ik werd door mijn moeder teruggebeld, door mijn vader, door mijn oom, weer door mijn moeder en opeens wist ik dat ik afschuwelijk, vreselijk, aardverwoestend nieuws had gehad en dat ik alleen was. Ik heb het hele huis bij elkaar geschreeuwd. Arm hondje F., hij was al zo kwetsbaar en kon daar niet goed tegen. Toen kreeg ik een ontzettende hyperventilatie-aanval en ik zei tegen mezelf dat ik er iemand bij moest halen, wie dan ook. Ik heb niet echt kennissen of zo in de buurt, maar met mijn buurjongen kan ik goed opschieten en hij wist al dat het slecht ging met mijn oma.
Heel vreemd waar je wel en niet aan denkt bij dit soort ingrijpende gebeurtenissen. Ik wist dat ik me warm aan moest kleden, had weleens gehoord over hoe je temperatuur zakt als je erg in schok (niet shock) bent. Trok -in augustus- dus mijn warme winterjas aan, ritste die tot de kraag dicht. Stond trillend, huilend bij mijn buurjongen aan de deur die vervolgens schoenen voor me ging halen: die had ik vergeten aan te doen.
Na een tijdje ging het weer en ik propte mijn honden in de auto en reed naar Dordrecht, waar mijn moeder werkt. Daar zouden we elkaar ontmoeten. Mijn moeder had de auto, dus mijn vader werd door de buurvrouw gebracht; hij had toch niet zelf kunnen rijden.
In het ziekenhuis zag ik voor de allereerste keer in mijn leven een overledene. Ze leek nóg zoveel op zichzelf, maar ze was al zó ver weg. Heel griezelig was het om haar aan te raken. Wat duurt het lang voor een lichaam is afgekoeld.
Vogelgezang
En toen was het stil.
De vogels hielden één ontelbare
seconde op met zingen,
het ontging hen misschien niet
dat zij zojuist was heengegaan.
Het was stiller dan haar dood,
want zij was oneindig belangrijker
dan dat ene moment van overgang.
Het kan haar niet zijn ontgaan,
dat wij zojuist ook een beetje
waren heengegaan....
Wat moest er veel geregeld worden! Al die honderden kennissen, mensen die al jarenlang kwijt zijn, mensen uit het buitenland, allemaal moesten ze op de hoogte gebracht worden, een kaart krijgen. Wat voor kist, wat voor muziek, wanneer zal wie spreken... Hoe dit en hoe dat.
Ik heb gitaar gespeeld op haar crematie. Van te voren las ik het volgende toespraakje voor:
De laatste tijd heb ik veel gedacht aan wat ik over mijn oma zou kunnen vertellen en ik kwam tot de conclusie dat de band die ik met haar heb helemaal niet is uit te drukken. Het enige dat ik eigenlijk over haar en mij kan zeggen is dat ze mijn oma was, want in dat woord ligt alles wat ze voor me betekent.
De laatste tijd voelde ze zich vaak heel zwak of triest en ik voelde me heel onbeholpen als ik dat zag. Ik had het gevoel dat ik maar weinig voor haar kon betekenen en dat ik haar maar weinig kon helpen met hoe ze zich voelde. Toen heb ik op een bepaald moment mijn gitaar meegenomen en een paar liedjes voor haar gespeeld en het bleek dat ze daar enorm van genoot. Ze zei dat het haar rustiger maakte en dat het geruststellend klonk en als ik nu aan het contact met mijn oma denk, dan denk ik aan mijn gitaar en aan één liedje in het bijzonder.
We zaten bij mijn ouders in de tuin en ik speelde een liedje dat ze nog niet kende en ze zei: ‘wat een móói engels liedje!’ Geen idee waarom ze het een éngels liedje noemde, het is geschreven door een nederlander als studiemateriaal, maar dat heb ik haar nooit verteld. Vanaf toen was dat ons engelse liedje en ze wilde eigenlijk alleen nog maar dát liedje horen.
Toen ze bij mijn ouders boven op bed lag ging ik bij haar zitten en speelde dat liedje een aantal keer, ze vond het maar niks als ik steeds iets anders speelde. Ze viel steeds een beetje in slaap en werd weer een beetje wakker, dan zei ze: ‘mooi Myrteke’ en viel weer in slaap. Nadat ik het zo’n twintig keer gespeeld had vond ik het saai worden dus ik bladerde heel zachtjes om en begon aan een ander liedje. Ik kwam maar een paar tonen ver en toen was ze in één keer klaarwakker en ze beklaagde zich dat ze dát maar niks van me vond, dat ik het maar twee keer gespeeld had en nu al iets anders, dat ze zo niet goed er naar kon luisteren, dus ik speelde het nóg een keer of twintig voor haar. Ze werd weer rustig en zei dat ze het zo mooi vond en dat het helemaal niet uitmaakte dat het spelen niet zo goed ging, omdat het voor haar een heel geruststellend wiegeliedje was.
En daarom, oma, omdat twee keer niet genoeg is om goed te kunnen luisteren, speel ik het nu nog drie keer voor je.
Ik kreeg veel complimenten achteraf en schaamde me een beetje dat ik dat leuk vond; het had toch ook wel een beetje als een optreden gevoeld. Ben ik nou de enige die zulke kinderlijke eigenschappen behoudt, of heeft iedereen dat maar ben ik er eerlijker over?
Anyway... Afgelopen 27 februari was ze dus al een half jaar dood en ik was dat weekend met mijn ouders in het Sauerland in Duitsland. Was wel toepasselijk want zij kwam daar ook graag, wij hebben dat adres waar we altijd verblijven zelfs via haar. We hebben het bijna niet over haar gehad. Ze is al ver weg, maar nog zó dichtbij dat woorden niet mogelijk zijn...
en ook niet nodig!
